Cała prawda o backupie

Przechowywanie danych to nie wszystko – istotne jest także bezpieczeństwo. Czy masz już przygotowany plan B na wypadek ich nagłej utraty?

Zacznijmy od początku, czyli od samego wyrażenia to back up. W języku angielskim ma ono dwa znaczenia – „popierać, wspierać” oraz „cofać”. Oba te tłumaczenia dobrze oddają istotę wykonywania kopii zapasowej. W przypadku utraty lub uszkodzenia danych umożliwia ona odzyskanie zasobów z konkretnego okresu. Tym samym jest gwarancją bezpieczeństwa i możliwości odtworzenia najbardziej wrażliwych danych.

Z czym mylony bywa backup?

Backup jest pojęciem bardzo ogólnym, które często nadużywane jest do określania pokrewnych usług. Nadużycia te nie są całkowicie bezpodstawne, ponieważ wszystkie wymienione poniżej narzędzia posiadają znamiona backupu, ale nigdy nie spełniają wszystkich cech typowych dla kopii bezpieczeństwa. To właśnie bezpieczeństwo jest tutaj słowem klucz.

• Przykładowo, jeżeli chodzi o macierz RAID, istotna różnica polega na sposobie zapisywania danych. Mirroring to bieżące kopiowanie, natomiast backup to dublowanie stanu systemu w jednym, określonym momencie.
  
• Macierz jest więc przede wszystkim strategią zapisywania i przechowywania danych w pamięciach masowych. Sama macierz nie uchroni Cię przed ryzykiem nadpisania Twoich danych, dlatego nie może być traktowana jako pełne zabezpieczenie.
  
• Z backupem bardzo często mylona jest także archiwizacja danych, której głównym celem jest podział danych na historyczne i aktualne, tak abyś w miarę potrzeby mógł dotrzeć do interesujących Cię zasobów.

Archiwizacja polega na przenoszeniu oryginalnych danych w inne miejsce (jako użytkownik cały czas masz do nich dostęp), podczas gdy w przypadku backupu oryginalne dane pozostają na swoim miejscu, a ich kopia jest umieszczana na innym nośniku. W przypadku archiwizacji masz więc do dyspozycji tylko jedną wersję danych, co wyklucza nazywanie jej kopią bezpieczeństwa.
Backup danych jest częścią tak zwanego Disaster Recovery Plan. To dokument, który porządkuje nam procedurę postępowania na wypadek nieprzewidzianej sytuacji.

Wersjonowanie danych

Kolejnym pojęciem, często błędnie branym za rodzaj kopii zapasowej, jest wersjonowanie danych, czyli przechowywanie różnych wersji tego samego pliku. Może mieć to miejsce zarówno wtedy, kiedy chcesz uwidocznić postępy w pracy nad swoim projektem (np. dla porównania), jak i wtedy, gdy kilka osób pracuje nad tym samym materiałem. Backupem nie będzie także trzymanie danych na innej partycji tego samego dysku – pamiętaj, że w razie awarii nośnika zagrożone będą dane przechowywane na wszystkich jego partycjach.

Dlaczego warto robić backup?

Jeżeli nie jesteś w stanie pozwolić sobie na jakiekolwiek przerwy w działaniu Twojej firmy, zadbaj o to, by Twoje dane były regularnie backupowane. Wykonywanie kopii zapasowych ma na celu zapobiegnie czarnym scenariuszom, dotyczącym utraty lub uszkodzenia istotnych dla Ciebie danych. Co jednak jest najczęstszym powodem, dla którego wykonuje się kopię zapasową?

• W przypadku katastrof naturalnych, takich jak pożar czy trzęsienie ziemi, bardzo ważne jest zapewnienie ciągłości działania całej infrastruktury (tzw. disaster recovery). Składa się na to wiele różnych procesów. Jedną z najważniejszych części takiego planu jest wykorzystanie wykonanej wcześniej kopii zapasowej, dzięki której możliwe jest przywrócenie całego systemu do stanu sprzed katastrofy.
  
• Podobny scenariusz przewidziany jest w przypadku awarii sprzętu lub poważnego błędu systemowego. Bez regularnie wykonywanego backupu działanie konkretnej firmy może zostać wręcz na jakiś czas sparaliżowane. Za bardzo dużą ilość sytuacji, w których konieczne jest skorzystanie z backupu, odpowiadają także błędy człowieka i niewłaściwe użycie sprzętu.

Czy backup wystarczy, aby moje dane były bezpieczne? Przeczytaj nasz wpis.

Nośniki danych niezbędne do wykonania backupu

Backup to pojęcie dosyć ogólne, a przez to także bardzo pojemne. Tak, jak wyróżniamy kilka typów backupu, różne są także nośniki, które mogą posłużyć Ci do wykonania kopii zapasowej. Backupem jest bowiem skopiowanie na pendrive, płytę CD lub DVD kilku plików w Twoim domowym zaciszu. Backup to też kopiowanie danych na dysk zewnętrzny (np. na zasadzie technologii NAS),taśmę magnetyczną lub osobny serwer w profesjonalnym centrum danych. Więcej o historii backupu przeczytasz w naszym wpisie blogowym.

Ostatnio popularny stał się także backup w chmurze, który pozwala na dostęp do danych z każdego miejsca, w którym jest dostęp do Internetu. Pamiętaj jednak o tym, że w tym wypadku każdorazowe zerwanie łącza będzie skutkować brakiem dostępu do Twoich danych.

>> O tym jak samodzielnie udostępnić kopię zapasową przeczytasz więcej w naszej pomocy.
>> Więcej o tym jak pobrać kopię zapasową znajdziesz w naszym wpisie.

Kopia zapasowa w Kei.pl

Kopia zapasowa to bufor bezpieczeństwa dla każdego, kto prowadzi działalność w sieci. Odzyskiwanie danych może być trudnym i kosztownym procesem. Dlatego, aby ustrzec się przed tego typu sytuacją warto pokusić się o tworzenie kopii zapasowej. W tym miejscu warto zaznaczyć, że termin „kopia zapasowa” odnosi się do elektronicznego przechowywania kopii danych, nie ze strachu przed awarią, ale raczej jako zabezpieczenie przed awarią. Nikt z nas przecież stracić pracy, która dotąd włożył. Tworzenie kopii zapasowej danych oznacza kopiowanie wszystkich plików i dokumentów z bieżącej lokalizacji na jedno lub więcej urządzeń pamięci masowej, aby w razie potrzeby móc je zaimportować do innego systemu.

W Kei.pl kopie bezpieczeństwa plików klientów wykonujemy codziennie i przechowujemy przez 3 dni na osobnych serwerach. Dane backupowane są w systemie crossowym a serwery znajdują się w dwóch lokalizacjach, co zwiększa bezpieczeństwo danych w przypadku ewentualnej awarii. Więcej o backupie w Kei.pl przeczytasz na naszym blogu.

>> Sprawdź jak wykonać backup katalogu z użyciem funkcji exec() w PHP w naszej pomocy.
>> Sprawdź, jak wykonać kopię skrzynki od zewnętrznego dostawcy na skrzynkę w Kei.pl w naszej pomocy.
>> Zobacz, jak jak wykonać import/eksport (zrzut) bazy danych MySQL w naszej pomocy.

Podstawowe rodzaje backupu

Ogólnie można wyróżnić cztery podstawowe typu backupu: backup pełny, dyferencjalny, przyrostowy i syntetyczny. W podziale tym bierze się pod uwagę zakres danych objętych kopiowaniem.

Backup pełny

Najczęściej spotykany backup pełny to po prostu kompletna kopia zapasowa wszystkich danych. Po poważnym błędzie systemowym lub innej awarii wystarczy, że przywrócisz dane tylko z tego backupu. Kopia zapasowa będzie w tym wypadku wykonywana najdłużej ze wszystkich i zajmie Ci najwięcej miejsca na nośnikach (kopiowany jest każdy plik bez względu na to, czy został zmieniony, czy nie). Zaletą jest to, ale odzyskasz dane szybciej w porównaniu do innych opcji.

Backup dyferencjalny

Drugi rodzaj backupu nazywany dyferencjalnym, różnicowym lub kumulacyjnym. Polega on na tworzeniu kopii zapasowej tylko tych danych, które zostały zmodyfikowane od ostatniego pełnego backupu. Taka kopia zajmuje stosunkowo mało miejsca, ale żeby odzyskać cały zbiór danych będziesz musiał wykorzystać ostatni backup pełny i najnowszy różnicowy.

Backup inkrementalny

W przypadku backupu przyrostowego lub inkrementalnego kopiowane są dane, które zostały zmienione od czasu ostatniego pełnego lub przyrostowego backupu. Czas jego przeprowadzania jest bardzo krótki, ale za to odtwarzanie systemu jest zajęciem dosyć żmudnym. Chcąc tego dokonać będziesz potrzebować ostatniego pełnego backupu oraz wszystkich zrobionych po nich backupów inkrementalnych.

Backup syntetyczny

Backup syntetyczny jest natomiast kopią zapasową wszystkich danych, ale tworzoną nie na podstawie aktualnego stanu systemu, tylko na bazie wszystkich innych najbardziej aktualnych rodzajów backupu.

Jaki backup wybrać?

Jeżeli zastanawiasz się nad tym, jak powinien wyglądać Twój backup, masz do wyboru szeroką gamę rozwiązań zarówno płatnych, jak i darmowych. Na samym początku zadaj sobie pytanie, jakie są Twoje potrzeby.

Zależy Ci na prostym rozwiązaniu, żeby zabezpieczyć swoje prywatne dane? A może prowadzisz małą firmę i chcesz kopiować najważniejsze informacje? W tych sytuacjach darmowe lub stosunkowo niedrogie, wyspecjalizowane programy powinny spełnić Twoje oczekiwania. Jeżeli natomiast zarządzasz dużą firmą, w której bezpieczeństwo danych jest kluczowe dla jej funkcjonowania, powinieneś postawić na bardziej zaawansowane rozwiązania.

Online i Offline 

Zacznijmy od tej pierwszej, bardziej obszernej grupy. Programy służące do robienia backupu można ogólnie podzielić na te, które działają online i offline. Do najpopularniejszych programów wykonujących kopię zapasową offline należą:

• SyncBack,
• Windows Home Server,
• Acronisa True Image Home,
• Bacula,
• RSync.

Zaletą takiego rozwiązania jest to, że tworząc kopie bezpieczeństwa samodzielnie „pod biurkiem” masz większą gwarancję tego, że nie dostaną się one w niepowołane ręce. Z założenia taki backup jest wykonywany w ramach sieci wewnętrznej. Co więcej, tego rodzaju programy mają dużo funkcji obejmujących np. szyfrowanie czy zarządzanie danymi, dzięki czemu łatwo dostosujesz je do swoich potrzeb.

W przypadku programów wykonujących backup online warto wymienić:

• Dropbox,
• Idrive,
• Crashplan,
• Mozy,
• Norton Backup Online,
• Syncplicity,
• Carbonite.

Do zalet backupu online niewątpliwie należy to, że w razie lokalnych katastrof (pożar, powódź) czy kradzieży Twoje dane będą bezpieczne w zupełnie innej lokalizacji. Wykorzystując backup online będziesz miał także dostęp do swoich plików nie tylko poprzez desktopy czy urządzenie mobilne wykorzystujące konkretną aplikację, ale czasami także bezpośrednio przez stronę WWW producenta takiego oprogramowania.

Pamiętaj jednak o tym, że przechowując kopie danych online składujesz je w miejscu niekontrolowanym przez siebie. Jeżeli nie chcesz, aby ktoś Cię „podsłuchał”, koniecznością staje się dodatkowa czynność, jaką jest szyfrowanie danych.

Wróćmy jednak do drugiej grupy rozwiązań dotyczących backupu dedykowanego dużym firmom i instytucjom. W tym wypadku kwestia backupu to z pewnością zadanie dla profesjonalistów. Dlaczego? Centra danych, bo to o nich mowa, są wyspecjalizowane w usługach związanych z backupem, a w razie awarii będą w stanie szybko i sprawnie wyeliminować problem.

Podobno ludzie dzielą się na tych, którzy regularnie wykonują backup i na tych, którzy jeszcze nie stracili swoich danych. Wynika to z tego, że bardzo często dowiadujemy się ile są warte nasze zasoby dopiero w momencie, kiedy je stracimy. Czy backup jest aż tak ważny?

Jeżeli dane to jeden z najważniejszych zasobów w Twojej firmie, odpowiedź z pewnością będzie twierdząca. Bez względu jednak na to, czy zaliczasz się do grupy przezornych użytkowników i stosujesz już określone rozwiązania w zakresie backupu, czy dopiero szukasz najlepszych dla siebie opcji, pamiętaj o tym, że kopia bezpieczeństwa będzie w pełni bezpieczna tylko pod jednym warunkiem: gdy Twoje dane będą znajdować się przynajmniej w dwóch odrębnych miejscach.

Sprawdź, jak wygląda nasze Centrum Danych

Katarzyna Węgiel

Pasjonatka i praktyk działań inbound marketing. Testerka nowych rozwiązań pozycjonujących markę w umyśle klienta. Łączę teorię z praktyką. Wykorzystuję social media do efektywnego budowania relacji z klientem. Na co dzień zajmuję się kreowaniem wizerunku i świadomości marki w komunikacji on i off –line.